Dự án Đường Vành đai 4 TP.HCM, trải qua các tỉnh Đông Nam Bộ và Long An, đang được các địa phương nhanh chóng đánh giá và đồng thuận về phương án cụ thể. Quá trình rà soát và thống nhất thủ tục đang được tiến hành một cách ưu tiên, nhằm chuẩn bị cho việc trình diễn trước Quốc hội vào giữa năm nay. Mục tiêu là hoàn tất các bước chuẩn bị này để kịp thời khởi công dự án vào đầu năm 2025, hỗ trợ trong việc thúc đẩy liên kết vùng trong khu vực Đông Nam Bộ và Long An.
Tổng Quan về Dự Án Đường Vành Đai 4 TP.HCM
Dự án đường Vành đai 4 TP.HCM, với tổng chiều dài 207 km (cập nhật mới), đã được giao nhiệm vụ chuẩn bị và triển khai thực hiện từ tháng 9/2021 theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Dự án sẽ đi qua 5 tỉnh, thành trong khu vực, bao gồm Bà Rịa – Vũng Tàu, Đồng Nai, TP.HCM, Bình Dương và Long An.
Mục tiêu của Dự án Vành đai 4 TP.HCM là kết nối với tất cả các tuyến cao tốc và quốc lộ trong vùng, cho phép mỗi đoạn hoàn thành có thể được đưa vào khai thác ngay, tận dụng hiệu quả của các tuyến hướng tâm. Các địa phương đã thống nhất kế hoạch hoàn thành hồ sơ kỹ thuật trước kỳ họp quốc hội tháng 6/2024 và bắt đầu công trình từ đầu năm 2025.
Chiến Lược Triển Khai và Thách Thức của Dự Án
Theo thông tin từ ông Trần Quang Lâm, Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP.HCM, đến nay, các địa phương đã thống nhất được hai phương án xây dựng. Phương án 1 yêu cầu mỗi địa phương là cơ quan nhà nước thẩm quyền chịu trách nhiệm đầu tư từng phần, đồng bộ triển khai vào đầu năm 2025 và hoàn thành vào năm 2028. Phương án 2 đề xuất lập một ban chỉ đạo chung cho toàn dự án, tuy nhiên, điều này có thể làm tăng chi phí đầu tư và kéo dài thời gian thi công.
Theo kế hoạch đã được thống nhất trước đó, các địa phương đang tích cực rà soát và thu xếp nguồn vốn đầu tư, vì dự án sẽ được đầu tư từ cả nguồn vốn trung ương và địa phương. Riêng tỉnh Long An đã đề xuất hỗ trợ 90% vốn đầu tư cho đoạn dự án đi qua địa bàn, nhằm giải quyết khó khăn về nguồn vốn tại địa phương.
Gần đây, tại cuộc họp giữa lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải và các địa phương liên quan tại TP.HCM, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải – Lê Anh Tuấn đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Dự án Vành đai 4 TP.HCM trong việc phát triển hạ tầng. Ông khẳng định rằng dự án không chỉ đóng vai trò trong việc liên kết vùng mà còn mở ra cơ hội kết nối với khu vực Tây Nguyên.
Trong bối cảnh này, Thứ trưởng Lê Anh Tuấn đề xuất các địa phương tham gia dự án cần hợp tác chặt chẽ với đơn vị tư vấn dự án. Các đơn vị này sẽ đảm nhận nhiệm vụ tổng hợp, tư vấn và phản biện trong quá trình triển khai dự án, nhằm đảm bảo tính chất và hiệu quả của dự án.
Với quy mô và tiêu chuẩn kỹ thuật của một đường cao tốc loại A, dự án Vành đai 4 TP.HCM được thiết kế với vận tốc 100 km/giờ và mặt cắt ngang từ 6 đến 8 làn xe. Nó sẽ là tuyến vành đai cao tốc quan trọng, thuộc quy hoạch mạng lưới đường bộ quốc gia, được phê duyệt tại Quyết định 1454/QĐ-TTg. Dự án dự kiến sẽ được đầu tư trước năm 2030, làm nổi bật cam kết đầu tư vào hạ tầng giao thông quan trọng của đất nước.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM, Phan Văn Mãi, đã đánh giá cao tính cấp thiết của dự án Vành đai 4 đối với phát triển kinh tế xã hội trong vùng. Ông đề nghị các địa phương thực hiện nghiên cứu để tăng cường ca làm việc và nhân lực, hạn chế thời gian triển khai dự án. Ông Mãi nhấn mạnh rằng việc hoàn thành công trình sớm và đưa vào khai thác sẽ mang lại nhiều lợi ích, và không nên ngần ngại vấn đề kinh phí, mà thay vào đó cần đầu tư theo phân kỳ, đồng thời giải phóng mặt bằng 8 làn xe, trong đó giai đoạn 1 sẽ làm 4 làn và có làn dừng khẩn cấp.
Các địa phương như Bà Rịa – Vũng Tàu, Đồng Nai, Long An cũng đều phản ánh rằng quá trình nghiên cứu và hoàn thiện hồ sơ của dự án đang gặp phải nhiều khó khăn và vướng mắc. Các vấn đề như quy mô phân kỳ giai đoạn 1, không đồng nhất về chiều rộng mặt cắt ngang giữa các dự án, thời gian thu hồi vốn không đồng nhất, nguồn vốn nhà nước và nguồn vốn ngân sách địa phương không cân đối, vướng mắc trong phương án đầu tư công trình cầu năm giữa hai địa phương, đều đặt ra những thách thức cụ thể. Các địa phương đã đề xuất cần có cơ chế và chính sách đặc thù trong quá trình triển khai để giải quyết những khó khăn này.
“Sở Giao thông vận tải TP.HCM đã đề xuất theo phương án 2 cho Dự án đường Vành đai 4. Theo đó, sẽ thành lập một Ban chỉ đạo dự án, và Ban chỉ đạo này sẽ xin ý kiến Hội đồng điều phối Vùng (Đông Nam Bộ) để trình Thủ tướng Chính phủ báo cáo Quốc hội, nhằm được phép áp dụng cơ chế và chính sách đặc thù đầu tư xây dựng tuyến đường Vành đai 4 TP.HCM.
Ngoài ra, các địa phương đã thống nhất đề nghị chọn một đơn vị tư vấn chung và ủy cơ quan này chủ trì, hướng dẫn các địa phương, báo cáo và tham mưu Thủ tướng Chính phủ về các nội dung của các dự án đường Vành đai 4 TP.HCM. Điều này sẽ tạo cơ sở cho việc triển khai và hoàn chỉnh báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của các dự án.
Quyết định số 1454/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ban hành ngày 01/9/2021, đã phê duyệt Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 – 2030, với tầm nhìn đến năm 2050. Theo quyết định này, đường Vành đai 4 TP.HCM có tổng chiều dài 199 km và quy mô đầu tư 8 làn xe.
Tuy nhiên, trên thực tế, các địa phương đã đề xuất tổng chiều dài của đường Vành đai 4 TP.HCM là khoảng 206,82 km, với chiều dài chi tiết từ Bà Rịa – Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương, TP.HCM và Long An. Quy mô chiều rộng mặt cắt ngang (giai đoạn 1) được đề xuất là từ 22 – 27 m, tùy thuộc vào địa phương. Tổng mức đầu tư giai đoạn 1 ước lượng là khoảng 105.964 tỷ đồng.”